Door Martijn Pas

Met honderd dagen lang optredens en manifestaties protesteerden Servische studenten vijftien jaar geleden tegen toenmalig president Milosevic. Met succes, want na honderd dagen verloor Milosevic de verkiezingen. Uit deze protesten groeide het idee een jaarlijks festival te organiseren: het EXIT Festival. Onder het motto ’15 years of sharing love’ werd het festival dit jaar opnieuw gehouden in het majestueuze Petrovaradin Fort in Novi Sad. Een bijzondere editie van een bijzonder festival.

– Voor wie het festival niet kent –
In vijftien jaar tijd heeft het EXIT Festival veel bereikt. Nadat internationale sterren en toeristen Servië jarenlang links hadden laten liggen vanwege de politieke onrust, slaagde het festival er binnen enkele jaren in deze wel naar Novi Sad te krijgen. Het festival werd zo de eerste plek waar jongeren uit het voormalig Joegoslavië weer in groten getale samenkwamen. Ook was het festival door de duizenden West-Europese (met name Britse) bezoekers voor de lokale jeugd een kans om in contact te komen met West-Europese leeftijdsgenoten, omdat Serviërs toen nog niet zonder visum de Europese Unie in mochten. Het EXIT Festival streed voor afschaffing van deze visumplicht en deed dat met succes. Nog altijd is het de belangrijkste progressieve beweging van de Balkan en bovendien een non-profit organisatie. Het festival draait dus niet om het maken van winst, maar om het uitdragen van haar idealen.

Na een kleine dip enkele jaren geleden, is het festival in de laatste jaren sterk in populariteit gegroeid. Dit zorgde er onder meer voor dat het festival in 2014 de European Festival Award voor Best Major Festival kreeg. Waar het aantal Engelse bezoekers sterk is afgenomen, is het aantal bezoekers uit Servië en omringende landen sterk toegenomen. Het aantal bezoekers uit Nederland en België ligt al enkele jaren stabiel rond de duizend.

Locatie
Met het Petrovaradin Fort heeft het EXIT Festival één van de mooiste festivaldecors ter wereld. Omdat het terrein van zichzelf al zo bijzonder is, wordt er weinig gedaan aan de aankleding. Zo blijft de authenticiteit van het kasteel behouden. In plaats daarvan wordt er flink uitgepakt met vuurwerk, lichtinstallaties op de podia en dansers in allerlei vreemde en sexy kostuums. Nieuw dit jaar was een glijbaan waarmee je vanaf het doorgaande pad naar de Trance Stage kon glijden.

De camping was dit jaar bij het strand aan de Donau. Dit zorgde voor de nodige verkoeling overdag. Nadeel was dat het vanaf daar drie kwartier lopen was naar het festivalterrein, maar haast niemand klaagt daarover omdat een taxirit naar het fort gemiddeld drie euro kost.

Sfeer
Door het voortreffelijke weer zat de sfeer er op het strand bij de camping overdag al goed in. ’s Avonds en ’s nachts zette dat zich voort op het festivalterrein. Bij momenten was het druk, met name voordat de headliners van de Dance Arena met hun optredens begonnen. Op de zaterdag was het festival zelfs uitverkocht, wat in de laatste jaren niet was voorgekomen. Veruit de meeste bezoekers kwamen uit de regio, waar het EXIT Festival flink aan populariteit lijkt te hebben gewonnen in de afgelopen jaren.

Programma
Vijftig procent elektronisch en vijftig procent van alles wat, zo kan de line-up van het EXIT Festival worden getypeerd. Dit leidt soms tot verbazing (‘techno en metal op één festival, hoe bestaat dat?!’), maar dit zorgt er ook voor dat je nieuwe acts kunt ontdekken buiten de muziek die je normaal luistert. Voor de momenten waarop er op de grotere podia geen acts staan die je wilt zien, is er bovendien voldoende vermaak op kleinere podia, zoals de Latino Stage (met diverse dansworkshops), de Karaoke Stage en de Silent Disco. Ook kon er dit jaar voor het eerst tijdens het festival een rondleiding worden gevolgd door de ondergrondse gangen van het Petrovaradin Fort.

Faciliteiten
Het EXIT Festival kent een vrij standaard aanbod aan eten en drinken. Voor de drank dient te worden betaald met een chipkaart, maar voor het eten zijn nog cash dinars nodig. Veel festivalgangers gaan echter voor het festival uit eten bij één van de vele restaurants in Novi Sad, waar voor schappelijke prijzen goed kan worden gegeten. Dat is ook het moment om nog eens naar de wc te gaan, want het sanitair op het festivalterrein behoort helaas niet tot het schoonste. Op de festivalcamping zijn er naast toiletten onder meer warme douches, etenskraampjes en kluisjes.

En wat maakte het dit jaar zo bijzonder?
Naast dat een recordaantal bezoekers (190.000 over vier dagen) een editie beleefde met voortreffelijk weer, was het EXIT Festival dit jaar vooral bijzonder vanwege het thema. De slogan ’15 years of sharing love’ werd eer aangedaan. Zo werd er een groot aantal wensballonnen opgelaten en waren er vuurpijlen die uiteenspatten in de vorm van een hart, maar het hoogtepunt kwam toen op de slotdag tijdens het optreden van Capital Cities het organisatieteam van EXIT het podium op werd geroepen. Dat was voor festivaldirecteur Dusan Kovacevic het moment om allereerst het publiek te bedanken en daarna op de knieën te gaan om zijn vriendin ten huwelijk te vragen.

2016
Een goed verlopen festival betekent meer mond-tot-mond-reclame voor het jaar erna. Er zijn dan ook redenen te over om het festival aan te raden: de prachtige locatie met de magische zonsopkomst in de Dance Arena, de diepere betekenis van het festival vanwege de idealen die het nastreeft, de vele verschillende muziekstijlen, de goede sfeer, het avontuur van de reis naar Novi Sad en de doorgaans warme Balkanzon. Wij verwachten daarom dat het festival zich mag gaan opmaken voor opnieuw een drukbezochte editie.

EXIT Festival 2016 tickets zijn reeds te boeken op onze website.